हर घर को 2024 तक मिलने लगेगा पेयजल : शेखावत

नयीदिल्ली,26जून(भाषा)केन्द्रीयजलशक्तिमंत्रीगजेन्द्रसिंहशेखावतनेदेशमें2024तकप्रत्येकघरकोपाइपलाइनकीपेयजलसुविधाउपलब्धकरानेकीउम्मीदव्यक्तकरतेहुयेबुधवारकोकहाकिसरकारजलसंकटसेनिपटनेकेलियेअत्याधुनिकतकनीकसहितसभीउपायोंकोअपनानेकेलियेकृतसंकल्पहै।शेखावतनेराज्यसभामेंजलसंकटपरअल्पकालिकचर्चाकाजवाबदेतेहुयेसदनकेसभीसदस्योंसेपानीकीउपलब्धताबढ़ानेसेजुड़ीयोजनाओंकोसांसदनिधिसेबढ़ावादेनेकीअपीलकी।उन्होंनेआपकेसदस्यसंजयसिंहकोउच्चसदनमेंइसमुद्देपरअल्पकालिकचर्चाकाप्रस्तावपेशकरनेकेलियेधन्यवाददेतेहुयेकहाकिसरकारनेइसआसन्नचुनौतीकीगंभीरताकोसमझतेहुयेहीजलशक्तिमंत्रालयकाअलगसेगठनकियाहैताकिपानीकेविषयपरसमग्रतासेव्यापकनीतिबनाकरउसेलागूकियाजाये।शेखावतनेकहा,‘‘हम2024तकहरघरकोपेयजलपहुंचानेकाप्रयासकरेंगे।’’उन्होंनेइसकाममेंसभीपक्षोंसेसहयोगकीअपीलकरतेहुयेकहाकिदेशमेंपेयजलकमनहींहुआसिर्फउचितजलप्रबंधनकेअभावऔरआबादीबढ़तेबोझनेइसेगंभीरचुनौतीबनादियाहै।शेखावतनेकहाकिदेशमेंपानीकीकुलउपलब्धताकापांचप्रतिशतपेयजलकेरूपमें,15प्रतिशतऔद्योगिककामोंमेंऔर80प्रतिशतकृषिकार्योंमेंइस्तेमालकियाजाताहै।उन्होंनेबतायाकिमौजूदाकृषिपद्धतिमेंएककिलोचावलकेउत्पादनमें5600लीटरपानीकीखपतहोतीहै,वहींचीनमेंयहमात्रा350लीटरहै।सरकारइसअंतरकोतकनीकिशोधआदिकेजरियेपूराकरनेकोशिशकररहीहैजिससेपानीकासमुचितइस्तेमालसुनिश्चितहोसके।शेखावतनेकहाकिस्थानीयपरिस्थितियोंकेआधारपरकृषिउपजकोबढ़ावादेनेकेलियेविभिन्नराज्यसरकारोंनेकारगरपहलकीहै।इनमेंहरियाणासरकारनेधानकेबजायकमपानीवालीफसलोंकोबढ़ावादियाहै।इसीतरहजलसंभरणकीदिशामेंमहाराष्ट्रऔरराजस्थाननेप्रयासकियेहै।उन्होंनेजलसंचयऔरजलसंभरणकेपारंपरिकतरीकोंकोग्रामीणइलाकोंसेसीखनेकीजरूरतपरबलदेतेहुयेकहाकिसामुदायिकभागीदारीसेजलसंचयएवंजलसंरक्षणकेउपायोंकोकारगरबनायाजासकताहै।इसमेंतालाब,कुंओंऔरप्राकृतिकजलाशयोंकापुनर्निर्माणभीशामिलहै।उल्लेखनीयहैकिसंजयसिंहनेजलसंकटकोवर्तमानसमयऔरभविष्यमेंसबसेगंभीरचुनौतीबतातेहुयेसरकारसेइससेनिपटनेकेलियेकारगरनीतिबनाकरइसेलागूकरनेकीमांगकी।चर्चाकाजवाबदेतेहुयेशेखावतनेकहाभारतमेंदुनियाका2.5प्रतिशतजमीन,चारप्रतिशतपेयजल,18प्रतिशतजनसंख्याऔर22प्रतिशतमवेशीहैं।हरसालभारतको4000बीसीएमपानीवर्षासेमिलताहै।इसमेंसे1137बीसीएमपानीहीउपयोगमेंलायाजापाताहै।उन्होंनेपानीकीउपलब्धताऔरउपभोगकेबीचअसंतुलनकोदूरकरनेकीजरूरतपरबलदेतेहुयेकहाकिइसेसमुचितजलप्रबंधनकीमददसेदूरकियाजायेगा।